W rozmowach o Scrumie bardzo często pojawia się sformułowanie inspekcja i adaptacja. Te dwa mądrze brzmiące określenia, w połączeniu z przejrzystością, pełnią fundamentalną rolę w teorii Scruma. O tym, czym są te pojęcia oraz jak wykorzystać je praktycznie w codziennej pracy w Scrumie, dowiecie się z tego artykułu.
Podstawy, czyli empiryczny proces kontroli
Scrum opiera się na empirycznej kontroli procesu. Oznacza to, że wiedza, którą posiadamy, oraz decyzje, które podejmujemy, wynikają z naszych doświadczeń. Przykładowo, w każdym kolejnym Sprincie korzystamy z wniosków płynących z sukcesów oraz porażek, które miały miejsce w poprzednich Sprintach. Inny przykład: Backlog Produktu uzupełniamy o nowe informacje dzięki wiedzy, którą zdobyliśmy realizując Przyrost.
W dużym skrócie, trzy filary stojące za empirycznym procesem kontroli to:
- przejrzystość – zapewnia, że wszystkie aspekty związane z naszą pracą są widoczne, dostępne oraz tak samo zrozumiałe dla wszystkich zaangażowanych. Przykładem zapewnienia przejrzystości w aspekcie tego, czy konkretna praca jest zakończona czy nie, jest wspólna i tak samo zrozumiała dla wszystkich definicja Ukończenia (ang. Definition of Done)
- inspekcja – zapewnia, że artefakty Scrumowe (Backlog Produktu, Backlog Sprintu, Przyrost) oraz postępy w realizacji prac są regularnie poddawane kontroli, w celu wykrycia ewentualnych odchyleń od oczekiwań. Przykładem inspekcji jest kontrola Przyrostu produktu, która dokonywana jest w trakcie Przeglądu Sprintu przez Zespół Scrumowy oraz interesariuszy.
- adaptacja – zapewnia, że w przypadku gdy proces inspekcji wykryje rozbieżności w stosunku do oczekiwanych rezultatów, zachodzi odpowiednia korekta. Przykładem adaptacji jest uwzględnienie w Backlogu Produktu informacji zwrotnej od interesariuszy, pozyskanej podczas Przeglądu Sprintu.
Inspekcja oraz adaptacja w praktyce
Przewodnik po Scrumie wspomina o czterech formalnych punktach [1], podczas których możemy dokonać inspekcji oraz adaptacji. Zebrałem je w poniższej tabeli:
| Wydarzenie w Scrumie | Co poddajemy inspekcji | Co podlega adaptacji |
|---|---|---|
| Planowanie Sprintu | Backlog Produktu | Backlog Sprintu |
| Codzienny Scrum | Postęp nad realizacją Celu Sprintu | Backlog Sprintu |
| Przegląd Sprintu | Przyrost | Backlog Produktu |
| Retrospektywa Sprintu | Działanie Zespołu Scrumowego | Zespół Scrumowy, na skutek realizacji usprawnień |
Poniżej kilka słów rozwinięcia do każdego z wydarzeń w Scrumie.
Planowanie Sprintu
Podczas Planowania Sprintu inspekcji dokonujemy, przeglądając Backlog Produktu i upewniając się, że elementy znajdujące się na górze Backlogu Produktu są gotowe, aby uwzględnić je podczas procesu planowania. Przykładowo, może okazać się, że wybrane elementy nie są dostatecznie jasne, brakuje im kryteriów akceptacji lub oszacowań.
W efekcie inspekcji Backlogu Produktu, uwzględniając możliwości Zespołu Deweloperskiego, wyłania się obraz Backlogu Sprintu. Proces jego adaptacji doprowadza finalnie do odzwierciedlenia pracy, którą Zespół Deweloperski prognozuje jako konieczną do zrealizowania, aby osiągnąć Cel Sprintu.
Codzienny Scrum
Podczas Codziennego Scruma Zespół Deweloperski dokonuje inspekcji bieżącego postępu prac, które mają doprowadzić do realizacji Celu Sprintu. Zwykle zespoły dokonują inspekcji korzystając z fizycznej (np. tablica suchościeralna) bądź elektronicznej (np. popularna JIRA) reprezentacji Backlogu Sprintu, co pomaga lepiej zrozumieć, gdzie aktualnie są, jeśli chodzi o postęp prac.
Na skutek dyskusji Zespołu Deweloperskiego, może dojść do adaptacji Backlogu Sprintu. Przykładowo, może się okazać, że praca zaplanowana na Sprint jest bardziej skomplikowana niż pierwotne oszacowanie. Adaptacja w takim przypadku polega na takim przeplanowaniu pracy, aby pomimo pojawienia się nowych okoliczności, Zespół Deweloperski był nadal w stanie zrealizować Cel Sprintu.
Przegląd Sprintu
W trakcie trwania Przeglądu Sprintu inspekcji poddawany jest Przyrost produktu, czyli innymi słowy aktualny stan rozwijanego produktu. W rolę inspektorów wchodzą zaproszeni interesariusze, którzy dzielą się informacją zwrotną na temat tego, co zaprezentował im zespół. Przykładowo, może się okazać, że zaprezentowany efekt pracy nie w pełni pokrywa potrzeby końcowego użytkownika.
W takiej sytuacji dochodzi do adaptacji Backlogu Produktu. To nic innego jak uwzględnienie w nim pracy, która powinna zostać wykonana w przyszłości. W praktyce może oznaczać to, że do Backlogu Produktu zostanie dodane nowy element, któryś z aktualnych elementów zostanie zaktualizowany o nowe informacje lub zostanie zmieniona kolejność wybranych elementów. Co więcej, innym przykładowym przykładem adaptacji może zmiana długofalowych planów produktu lub terminów wdrożeń.
Retrospektywa Sprintu
Retrospektywa Sprintu to okazja dla Zespołu Scrumowego, aby poddać inspekcji sposób, w jaki funkcjonuje. Zespół bierze pod lupę takie aspekty pracy jak efektywność procesu, jakość komunikacji czy aktualnie używane narzędzia. Przykładowo, w efekcie inspekcji zespół może odkryć, że większość Zespołu Deweloperskiego nie widzi wartość z realizowania Codziennego Scruma. W efekcie dyskusji problem ten powinien zostać przeanalizowany oraz powinny zostać ustalone konkretne akcje naprawcze.
Proces adaptacji następuje, gdy Zespół Scrumowy, w trakcie kolejnych Sprintów, wciela w życie usprawnienia ustalone podczas Retrospektywy Sprintu.
Mini-QUIZ. Jak wygląda proces inspekcji oraz adaptacji w Twoim zespole?
Aby zamienić słowa w czyny, proponuję krótki quiz. Odpowiedź TAK/NIE na cztery poniższe stwierdzenia:
- Codzienny Scrum odbywa się codziennie i w jego wyniku plan dostarczenia Przyrostu jest na bieżąco aktualizowany
- Podczas Planowania Sprintu Backlog Produktu jest dogłębnie dyskutowany, a samo wydarzenie kończy się stworzeniem namacalnego, zrozumiałego dla wszystkich, planu dostarczenia Przyrostu
- Interesariusze pojawiają się na Przeglądzie Sprintu, a Backlog Produktu jest aktualizowany się na skutek dyskusji o produkcie
- Retrospektywa Sprintu odbywa się regularnie, a powstały plan usprawnień jest na bieżąco wprowadzany w życie
Teraz podlicz odpowiedzi TAK oraz NIE.
Jeżeli odpowiedziałeś cztery razy TAK, gratuluję. Wygląda na to, że minimalny – wynikający z frameworka Scrum – proces inspekcji i adaptacji ma się u Ciebie dobrze.
W przeciwnym wypadku, istnieje pole do usprawnienia.
[1] – Przewodnik po Scrumie przewiduje cztery formalne punkty, w których przeprowadzana jest inspekcja oraz adaptacja. Artykuł opisuje właśnie te punkty. Jeżeli interesują Cię przykłady na inspekcję oraz adaptację wychodzące poza framework, zachęcam do przeczytania interesującego wątku na Twitterze.
Źródło zdjęcia: https://www.flickr.com/photos/ruthanddave/5093590060/